بازخوانی نظریهٔ متافیزیکی رابرت آدامز در باب ارزش و مقایسهٔ آن با آموزهٔ تشکیک وجود ملاصدرا

author

Abstract:

رابرت مری هیو آدامز - فیلسوف اخلاق معاصر - نظریه‌ای وجودشناختی دربارهٔ خوبی ارائه کرده که به «نظریهٔ شباهت با خدا» شناخته می‌شود. خوبی ‌‌‌‌‌‌مدِّ نظر آدامز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نوعی خوبیِ ذاتی است که از آن به «علوّ»‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تعبیر می‌کند. با این حال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حوزهٔ نظریه‌‌پردازی آدامز هم خوبی اخلاقی و به تعبیر او «علوّ اخلاقی» را شامل می‌شود و هم آن دسته از خوبی‌های ذاتی ‌‌غیر مرتبط با اخلاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مانند خوبی‌های زیبایی‌شناختی را دربر می‌گیرد. به اعتقاد آدامز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، خداوند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، خوبِ برتر و مصداق تام و کاملِ خوبی است و خوبی امور دیگر ناشی از شباهت آنها با خداوند است. بنا براین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «خوبی» یا به تعبیرآدامز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «عالی ‌بودنِ» هر چیزی بستگی به شباهت آن با خداوند دارد. حکمت صدرایی - بر اساس آموزهٔ تشکیک وجود - بالاترین مرتبهٔ وجود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، یعنی ذات حق را دارای بالاترین خیر می‌داند و خیر بودن مراتب دیگر را به میزان نزدیکی‌شان به ذات خداوند ارزیابی می‌کند. آدامز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، گر چه تبیینی الهیاتی برای غایت اخلاقْ ارائه می‌دهد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، اما نظریهٔ او در پاسخ به مبنای بنیادین‌ ‌‌غیر الهیاتی در اخلاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، برای رهایی از اِشکال خودسرانگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ناکام مانده است. در این مقاله، ضمن مقایسهٔ «نظریهٔ متافیزیکی آدامز» در باب ارزش با «نظریهٔ مراتب وجود» در فلسفهٔ صدرایی، تلاش می‌کنیم برخی نواقص این نظریه را بر اساس تفکر موجود در فلسفۀ اسلامی برطرف سازیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

بررسی تقابل وحدت و کثرت در نظریه تشکیک ملاصدرا

بحث «وحدت و کثرت» یکی از ‌‌مهم‌ترین مسائل فلسفی است. تبیین چگونگی نسبت واحد و کثیر از مسائلی است که همواره محلّ تشتّت آرای حکما است. در این میان، ملاصدرا ضمن ردّ هریک از چهار قسم تقابل (تناقض، عدم و ملکه، تضاد، تضایف) و بر اساس مبانی خویش در حکمت متعالیه، نظریۀ تقابل تشکیکی را مطرح می‌‌‌کند، اما از آن‌جا که ایشان در برخی آثار، باز از تقابل وحدت و کثرت سخن گفته است، سؤال مهمی در این‌جا رخ می‌‌‌کند ...

full text

نقش اصالت و تشکیک وجود در نظریه حرکت جوهری

از نظر ملاصدرا آنچه در عالم خارج واقعیت دارد، وجود است. او وجود را حقیقتی واحد و دارای مراتب شدت و ضعف می داند. این دو مطلب همان اصالت و تشکیک وجود است که نقش قطعی آنها به عنوان مبنای محکمی در اثبات حرکت جوهری دراین مقاله پذیرفته شده است و عدم اعتقاد به این دو اصل دارای لوازم بی شماری در حکمت متعالیه از جمله عدم پذیرش حرکت جوهری است. به عبارت دیگر فهم درست حرکت جوهری در فلسفه صدرایی مستلزم فهم ...

full text

بحثی تطبیقی در مونادهای لایب‏نیتس و تشکیک وجود ملاصدرا

ملاصدرا و لایب‏نیتس دو فیلسوف از دو جهان متفاوت‏اند، یکی شرق و دیگری غرب. آنها اگر چه از عقاید یکدیگر آگاه نبودند، اما به طرح مسائلی پرداخته‏اند که میان آن دو مشترک است. اساس تفکر لایب‏نیتس را مونادها تشکیل می‏دهند و او در آثار محتلف خود به آنها اشاره می‏کند. ملاصدرا نیز فلسفه خویش را بر وجود بنیان می‏نهد و به بررسی واقعیت آن می‏پردازد. اگر چه در نظر لایب‏نیتس مونادها کثیر و به عقیده  صدرا وجود...

full text

چیستی خوبی از دیدگاه رابرت آدامز

رابرت آدامز در حوزه‌ى فرااخلاق کوشش می‌کند تا با دیدگاهی افلاطونی-الهیاتی ماهیت خوبی را دریابد و پس از آن ویژگی‌های زندگی اخلاقی توام با بهروزی و سعادت را بیان کند. بدین منظور، ابتدا با الهام از نظریه کریپکی-پاتنم نقش‌های معناشناختی خوبی را برمی‌شمرد سپس در جست‌وجوی بهترین گزینه‌ای که آن نقش‌ها را ایفا کند خداوند را خودِ خوبی و خوبی چیزها را مبتنی بر مشابهت آنها با خداوند می‌یابد؛ مشابهت چیزها ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 8

pages  23- 41

publication date 2020-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023